تفاوت بین بورس و فرابورس

• خانم مینو تسبیحی
• 2025-01-4

بازارهای مالی نقش اساسی در هدایت سرمایه‌ها به سمت بخش‌های مختلف اقتصادی دارند. در این میان، بورس و فرابورس دو ساختار مهم برای خریدوفروش اوراق بهادار محسوب می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و قوانین خاص خود را دارند.

بورس و فرابورس به ظاهر مشابه به نظر می‌رسند، اما تفاوت‌های ساختاری و عملکردی قابل‌توجهی بین این دو وجود دارد. این تفاوت‌ها در نحوه پذیرش شرکت‌ها، معاملات و سطح دسترسی سرمایه‌گذاران قابل مشاهده است.

شناخت دقیق این دو بازار به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا انتخاب مناسبی برای ورود به دنیای سرمایه‌گذاری داشته باشند. در ادامه به بررسی مهم‌ترین تفاوت‌ها و شباهت‌های این دو بازار می‌پردازیم.

تعریف بورس و فرابورس

بازارهای مالی به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند که هدف اصلی آن‌ها تسهیل خریدوفروش اوراق بهادار و جذب سرمایه است. بورس و فرابورس به عنوان دو نمونه از این بازارها، محیط‌هایی برای ارتباط مستقیم بین سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها فراهم می‌کنند.

تفاوت‌های اساسی بین بورس و فرابورس در قوانین، شرایط پذیرش و نحوه عملکرد آن‌ها قابل مشاهده است. برای درک بهتر این تفاوت‌ها، ابتدا باید ویژگی‌های هر یک را بررسی کرد.

• بورس: بازاری سازمان‌یافته با قوانین مشخص و نظارت دقیق.
• فرابورس: بازاری انعطاف‌پذیرتر که شرکت‌های کوچک‌تر نیز می‌توانند در آن فعالیت کنند.

هر یک از این بازارها برای نیازهای مختلف سرمایه‌گذاران طراحی شده‌اند و نقش متفاوتی در اقتصاد ایفا می‌کنند.

ویژگی‌های اصلی هر بازار مالی

هر بازار مالی ویژگی‌ها و خصوصیات خاص خود را دارد که آن را از سایر بازارها متمایز می‌کند. این ویژگی‌ها می‌توانند شامل نوع شرکت‌های پذیرفته‌شده، نحوه معامله و شرایط نظارتی باشند. بورس و فرابورس نیز هرکدام مجموعه‌ای از خصوصیات منحصر به فرد دارند که بر نحوه عملکرد و دسترسی به آن‌ها تأثیر می‌گذارد.

ویژگی‌های بورس

بورس به عنوان یک بازار رسمی و سازمان‌یافته، ویژگی‌های خاصی دارد که آن را از سایر بازارها متمایز می‌کند. در بورس، شرایط پذیرش شرکت‌ها بسیار دقیق و سختگیرانه است و تنها شرکت‌های بزرگ و معتبر می‌توانند وارد این بازار شوند.

ویژگی‌های فرابورس

فرابورس به عنوان یک بازار غیررسمی‌تر، شرایط پذیرش کمتری دارد و این امکان را برای شرکت‌های کوچک‌تر و نوپا فراهم می‌کند که وارد بازار سرمایه شوند. همچنین، فرآیندهای معاملاتی در فرابورس با انعطاف‌پذیری بیشتری همراه است.

معیارهای ورود به بورس و فرابورس

برای ورود به هر بازار مالی، شرایط و معیارهای خاصی وجود دارد که باید رعایت شوند. این معیارها بسته به نوع بازار و هدف‌های مختلف، متفاوت بوده و تاثیر زیادی بر توانایی شرکت‌ها برای فعالیت در بازار دارند. بورس و فرابورس نیز هرکدام معیارهای خاص خود را دارند که شرکت‌ها باید آن‌ها را برآورده کنند.

معیارهای ورود به بورس

برای حضور در بورس، شرکت‌ها باید استانداردهای بالایی را داشته باشند. این معیارها شامل ارزیابی مالی، سابقه کاری، شفافیت اطلاعاتی و توانایی برآوردن نیازهای سرمایه‌گذاران است. علاوه بر این، شرکت‌ها باید شرایط خاصی را در زمینه سرمایه و ساختار مدیریتی رعایت کنند.

معیارهای ورود به فرابورس

شرایط ورود به فرابورس نسبت به بورس ساده‌تر است. شرکت‌های کوچک‌تر و نوپا می‌توانند با رعایت حداقل معیارهای مالی و شفافیت اطلاعاتی وارد این بازار شوند. این بازار به دلیل انعطاف‌پذیری بیشتر، فرصت‌های بیشتری را برای شرکت‌ها فراهم می‌کند تا به سرمایه‌گذاران دسترسی داشته باشند.

نکته: در حالی که بورس بیشتر برای شرکت‌های بزرگ و معتبر مناسب است، فرابورس بستری مناسب برای شرکت‌های در حال رشد و نوپا ایجاد می‌کند.

شرایط و ضوابط پذیرش شرکت‌ها

هر بازار مالی برای پذیرش شرکت‌ها شرایط خاصی دارد که باید از سوی شرکت‌ها رعایت شود. این شرایط برای حفظ سلامت بازار و شفافیت معاملات ضروری است. بورس و فرابورس هرکدام معیارهای متفاوتی برای پذیرش شرکت‌ها دارند که در ادامه به بررسی این ضوابط پرداخته می‌شود.

در بورس، شرایط پذیرش بسیار دقیق و سختگیرانه است. شرکت‌ها باید استانداردهای بالای مالی و مدیریتی را رعایت کنند و توانایی‌های مالی خود را به طور شفاف در اختیار بازار قرار دهند. علاوه بر این، بورس معمولاً نیازمند داشتن سابقه فعالیت بلندمدت و نتایج مثبت مالی است.

در فرابورس، شرایط پذیرش نسبت به بورس انعطاف‌پذیرتر است. شرکت‌هایی که قادر به برآورده کردن تمامی شرایط بورس نیستند، می‌توانند در فرابورس پذیرفته شوند. این بازار به شرکت‌های کوچک‌تر و در حال رشد فرصتی برای معرفی خود به سرمایه‌گذاران می‌دهد. از جمله این شرایط می‌توان به حداقل سرمایه، شفافیت اطلاعات و پذیرش ریسک‌های بیشتر اشاره کرد.

تفاوت در نحوه معامله سهام

نحوه معامله سهام در بورس و فرابورس به دلیل تفاوت‌های ساختاری و قوانین هر بازار، کاملاً متفاوت است. این تفاوت‌ها بر اساس میزان نظارت، فرآیند انجام معاملات و شیوه‌های قیمت‌گذاری سهام به وضوح قابل مشاهده است.

معاملات در بورس

در بورس، معاملات به صورت سازمان‌یافته و تحت نظارت دقیق انجام می‌شود. تمامی معاملات از طریق سیستم‌های معاملاتی پیشرفته و طبق قوانین مشخص صورت می‌گیرد. قیمت سهام در بورس معمولاً بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و همه معاملات به صورت شفاف و عمومی اعلام می‌شود.

معاملات در فرابورس

در فرابورس، معاملات به صورت غیرمتمرکزتر و با نظارت کمتری انجام می‌شود. شرکت‌ها به صورت مستقیم با یکدیگر یا از طریق کارگزاران به خرید و فروش سهام می‌پردازند. قیمت‌گذاری سهام نیز انعطاف‌پذیرتر است و این امکان برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌شود که در شرایط خاص قیمت‌های توافقی را تعیین کنند.

رویکردها و سیستم‌های معاملاتی متفاوت

هر بازار مالی برای انجام معاملات، سیستم‌های خاص خود را دارد که بر اساس نیازهای بازار و قوانین حاکم تنظیم می‌شود. در بورس و فرابورس، رویکردها و سیستم‌های معاملاتی متفاوتی وجود دارد که بر نوع انجام معاملات، سرعت آن‌ها و میزان نظارت تأثیر می‌گذارد.

• بورس: در بورس، سیستم معاملاتی به صورت متمرکز و تحت نظارت دقیق صورت می‌گیرد. این سیستم‌ها معمولاً از طریق پلتفرم‌های پیشرفته و با قوانین خاص انجام می‌شوند. معاملات در بورس سریع و شفاف است و همه افراد به یک سیستم معاملاتی واحد دسترسی دارند.
• فرابورس: در فرابورس، سیستم‌های معاملاتی غیرمتمرکزتر و انعطاف‌پذیرتر هستند. این سیستم‌ها به شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا به صورت مستقیم یا از طریق کارگزاران، معاملات خود را انجام دهند. در این بازار، کمتر نظارت شدیدی روی فرآیندها وجود دارد و از این رو، سرعت و روش‌های معاملاتی متنوع‌تری وجود دارد.

این تفاوت در رویکردها باعث می‌شود که بورس برای معاملات بزرگ و رسمی‌تر و فرابورس برای معاملات با انعطاف بیشتر و شرکت‌های نوپا مناسب‌تر باشد.

ریسک و بازدهی در بورس و فرابورس

ریسک و بازدهی از مهم‌ترین عواملی هستند که سرمایه‌گذاران هنگام تصمیم‌گیری برای ورود به بازارهای مالی به آن‌ها توجه می‌کنند. در بورس و فرابورس، این دو عامل تحت تأثیر ویژگی‌های هر بازار قرار دارند و تفاوت‌های قابل توجهی در آن‌ها مشاهده می‌شود.

ریسک و بازدهی در بورس

در بورس، به دلیل نظارت شدیدتر، قوانین دقیق‌تر و شرکت‌های معتبرتر، ریسک نسبی پایین‌تری وجود دارد. این بازار معمولاً برای سرمایه‌گذاران با ریسک‌پذیری کمتر مناسب است و بازدهی آن در بلندمدت به طور معمول ثابت و پایدارتر است. با این حال، بازار بورس ممکن است در کوتاه‌مدت تحت تأثیر نوسانات اقتصادی قرار گیرد.

ریسک و بازدهی در فرابورس

در فرابورس، ریسک به دلیل حضور شرکت‌های کوچک‌تر و نوپا بیشتر است. این شرکت‌ها معمولاً تجربه کمتری دارند و ممکن است با مشکلات مالی یا مدیریتی مواجه شوند. از طرفی، سرمایه‌گذاران در فرابورس می‌توانند با توجه به فرصت‌های بزرگ‌تر، بازدهی بالاتری نیز بدست آورند، اما این بازدهی ممکن است همراه با نوسانات شدیدتری باشد.